Kapliczki i krzyże przydroże co jakiś czas stają się bohaterami naszych artykułów. Tym razem zajrzeliśmy do Boruszowic i Wesołej. Stające tam kapliczki nawiązują do epidemii cholery sprzed stu i dwustu lat. Zobaczcie je w naszej galerii. 8 pierwszych zdjęć wykonano w Wesołej, pozostałe w Boruszowicach.
Kapliczka św. Jana Nepomucena w Boruszowicach
– Interesujące obiekty małej architektury sakralnej znajdują się w Solarni (przysiółku Boruszowic). Na skrzyżowaniu dróg znajduje się kapliczka św. Jana Nepomucena z około połowy XIX wieku (odnowiona w roku 1997) ufundowana przez ówczesnych mieszkańców jako wotum za ocalenie ich przed skutkami panującej na tym terenie zarazy. W pobliżu tej kaplicy miało zostać pochowanych kilku żołnierzy napoleońskich. Drewniana figura św. Jana Nepomucena została skradziona w lipcu 2000 roku. Obok kapliczki stoi kamienny krzyż z polską inskrypcją (pisownia oryginalna):
Pamjontka
Jubileuszu Nadanego przez
Ojcza swego Leona XIII-go
Roku 1886
Fundowany Zgminu
Solarnja
Opis pochodzi z opracowania Jerzego Bugajskiego „Kapliczki i krzyże przydrożne gminy Tworóg”. Nawiązuje do przekazu ustnego o żołnierzach napoleońskich, którzy wędrując z Moskwy zatrzymali się na terenie obecnych Boruszowic. Niefortunnie w żołnierskich szeregach rozpanoszyła się zaraza cholery. Ci, którzy zmarli podobno zostali pochowani w okolicy kapliczki św. Jana Nepomucena postawionej na skrzyżowaniu ulic Traugutta i Braci Bolko.
Pierwszy remont kapliczki, który miał miejsce w 1997 r. wykonali mieszkańcy: Rufin Opara i Emil Burda. Bezcenna figurka św. Nepomucena niestety została skradziona. 28 października 2000 r. w dawnej, boruszowickiej szkole z inicjatywy Elwiry i Andrzeja Ecler uruchomiona została Izba Regionalna. – Jakiś czas później, po artykule w tygodniku „Gwarek” poświęconym zabytkom regionalnym zgromadzonym w Izbie Pamięci doszło do kradzieży. Skradziono oryginalną figurkę św. Nepomucena z Solarni, krótko później zaginęła również figurka św. Nepomucena z Tworoga – wspomina sołtys, Marian Łuczak. Kapliczka jest w tej chwili w bardzo dobrym stanie. Przeszła gruntowny remont w 2014 r. Wymieniono dach, wykonano podbitkę, całość pomalowano i ogrodzono. – Remont wykonaliśmy wspólnymi siłami. Pomogli: firma Megadach, Marek Lysik, Adam Doleżych i Emil Burda. Obecnie kapliczką opiekuje się Aniela Opara i Elżbieta Żmuda– mówi sołtys.
Kaplica Maryjna w Wesołej
Na terenie gminy Tworóg znajduje się jeszcze jedno miejsce świadczące o obecności zarazy. – W pobliżu przysiółka Wesoła (parafia Koty), przy głównej drodze stoi niewielka kapliczka murowana na rzucie kwadratowym z dachem czterospadowym z połowy XIX wieku. Wewnątrz niewielki ołtarzyk z współczesnym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. Wg lokalnej tradycji kapliczkę wybudowano na dawnym cmentarzu cholerycznym – czytamy w opracowaniu Jerzego Bugajskiego. Kapliczkę wzniesiono dla upamiętnienia ofiar epidemii cholery z 1737 r. W parafii Koty epidemia pochłonęła aż 304 ofiary. Według podania ustnego, ofiary zarazy grzebane były na obrzeżach Wesołej. Pierwszy odnaleziony zapis o tym, że na cmentarzu cholerycznym postawiono kapliczkę, pochodzi z dnia 18.05.1737r. Fundatorem była pani Joszko z Wesołej. Obecną murowaną kapliczkę Wojewódzki Konserwator Zabytków określił na około 1880r. Więcej na temat kapliczki w Wesołej przeczytacie na naszej stronie internetowej www.twg-kurier.pl. W archiwum szukajcie wydania nr 28 z 14 czerwca 2010 r., w nim opublikowaliśmy tekst „Kaplica Maryjna w Wesołej”. Artykuł powstał w oparciu o materiały udostępnione przez Fryderyka Zgodzaja oraz o rozmowy z mieszkańcami Wesołej. Polecamy!
Teksty ukazały się w wydaniu z 8 kwietnia 2020 r. (Nr 137)