„Harynek” – tak nazywano stację kolejową w Brynku, która faktycznie mieściła się pomiędzy dwoma sołectwami. Dla ułatwienia komunikacji, w potocznej mowie utrwaliła się nazwa Harynek oznaczająca miejsce pomiędzy Brynkiem a Hanuskiem. Stację kolejową zbudowano w 1928 r., przy okazji tworzenia połączenia do Bytomia przez Miedary.
O losach tego niepozornego dziś miejsca w naszej gminie zdecydował plebiscyt przeprowadzony 20 marca 1921 roku w 22 powiatach Górnego Śląska w sprawie przynależności państwowej tych terenów. W plebiscycie uczestniczyło 96,5 proc. uprawnionych osób. Obszar plebiscytowy objął powiaty: bytomski, katowicki, gliwicki, strzelecki, opolski, lubliniecki, kozielski, rybnicki, pszczyński, tarnogórski, kluczborski, głubczycki i część powiatu prudnickiego. Mieszkało tam ok. 1,9 mln ludzi, z których ok. 60 proc. używało na co dzień języka polskiego. W wyniku plebiscytu do Polski włączono Katowice, Świętochłowice, Chorzów, Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczynę. Co to oznaczało dla Brynka? Strzybnica znalazła się po stronie polskiej, a dojazd do niemieckiego Śląska był potrzebny. W Brynku powstał wówczas dworzec celny. To tu odbywały się wszystkie odprawy, tu mieściły się (i nadal mieszczą) budynki celne, tu tętniło życie…
Dworzec celny w Brynku/Hanusku składał się z dwóch peronów. Pierwszy służył do przemieszczania się w stronę Polski (Strzybnica), drugi w stronę niemiecką (Miedary, Bytom). Prócz głównego budynku, przy dworcu znajdowały się magazyny, dom dyżurnego ruchu (zburzony) i urząd celny. Budynek urzędu przetrwał. Dziś znajdują się w nim mieszkania. Z dworca odchodziły drogi do Brynka, Hanuska i Świniowic.
Powyższe zdjęcie, na którym widać lokomotywę, robotników i pracowników kolei, wykonano w 1928 r. podczas budowy dworca. Poniżej – pocztówka przedstawiająca dworzec. Rok wydania jest nieznany. Obie fotografie udostępnił Fryderyk Zgodzaj.
Tekst ukazał się w wydaniu nr 107 (10.07.2017 r.)
Przeczytaj także o urzędach celnych w gminie Tworóg.
